tebeyyun

      Kur'ân-ı Kerim öğrenmenin faziletine dair yapılan konuşmalarda çokça zikredilen bu hadisi inceleyelim.      Hadis, Kütüb-ü Sitte içinde İmam Ebû Dâvud'un Sünen'inde (no: 1453) şöyle rivayet edilmiştir:  حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَمْرِو بْنِ السَّرْحِ، أَنَا ابْنُ وَهْبٍ ، أَخْبَرَنِي يَحْيَى بْنُ أَيُّوبَ، عَنْ زَبَّانِ بْنِ فَائِدٍ ، عَنْ سَهْلِ بْنِ مُعَاذٍ الْجُهَنِيِّ، عَنْ أَبِيهِ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: «مَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ وَعَمِلَ بِمَا فِيهِ أُلْبِسَ وَالِدَاهُ ‌تَاجًا ‌يَوْمَ ‌الْقِيَامَةِ ضَوْءُهُ أَحْسَنُ مِنْ ضَوْءِ الشَّمْسِ فِي بُيُوتِ الدُّنْيَا لَوْ كَانَتْ فِيكُمْ، فَمَا ظَنُّكُمْ بِالَّذِي عَمِلَ بِهَذَا» "Bize Ahmed b. Amr b. Serh rivayet etti, dedi ki: Bize İbn Vehb haber verdi, dedi ki: Bana Yahyâ b. Eyyûb haber verdi, dedi ki: Zebbân b. Fâid'den; o, Sehl b. Muâz el-Cühenî'den; o da babasından rivayet etti ki, Rasûlullah (s.a.v) şöyle buyurdu: Kim Kur'ân okur ve içindekilerle amel ederse kıyamet gün...

      Rivayete göre, Bedir ashâbından Havvât b. Cübeyr (r.a) şöyle demiştir:  «كَانَ نَوْمُ أَوَّلِ ‌النَّهَارِ خُرْقٌ، وَأَوْسَطُهُ خُلُقٌ، وَآخِرُهُ حُمْقٌ "G ündüzün evvelinde uyumak hantallıktır, ortasında uyumak güzel alışkanlıktır, sonunda uyumak ahmaklıktır."     Bu mevkuf hadis (yani sahabi sözü) şu eserlerde rivayet edilmiştir: İbn Ebî Şeybe, el-Musannef, no: 28381; Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, no: 1242. Rivayet sahihtir.  Bu söz, Havvât b. Cübeyr'in kendisine âittir. Bunu Peygamberimiz'den (s.a.v) duyduğunu belirtmemişse de bir sahâbi sözü olarak elbette kıymetlidir.      M. Yaşar Kandemir hocamız, el-Edebü'l-Müfred tercümesinde (II, 622) bu hadisi şöyle izah eder:  Günün ilk saatleri, en verimli zaman dilimidir. Nitekim Peygamber Efendimiz: "Allahım! Ümmetim için günün ilk saatlerini bereketli kıl!" diye dua etmiştir. Bu sebeple sabah saatlerinde uyumamalıdır. Öğle sıcağında yatıp uyumak, yani kaylule yapmak, vücudu dinlend...

  Soru:  "Hûd Suresi ve kardeşleri olan Vakı'a, Hakka ve Tekvir sureleri beni ihtiyarlattılar" hadis sahih midir, kaynağı nedir? Cevap:      Hadis şu eserlerde senediyle rivayet edilmiştir: Taberânî, el-Mu'cemü'l-Kebîr, r. 5804. Senedi ve metni şöyledir:  حَدَّثَنَا عَبْدَانُ بْنُ أَحْمَدَ، ثنا حَمَّادُ بْنُ الْحَسَنِ الْوَرَّاقُ، ثنا سَعِيدُ بْنُ سَلَامٍ الْعَطَّارُ، ثنا عُمَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ، عَنْ أَبِي حَازِمٍ، عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: " ‌شَيَّبَتْنِي ‌هُودٌ ‌وأَخَوَاتُهَا: ‌الْوَاقِعَةُ، ‌وَالْحَاقَّةُ، وَإِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ " Bu senedde yer alan Sa'îd b. Selâm yalancı bir ravi olduğundan yukarıdaki rivayetine de "çok zayıf" hükmü verilmiştir.  Fakat Peygamberimiz'in (sav)  Hûd sûresi ve diğer bazı sûreler için "beni ihtiyarlattı" buyurduğuna dair elimizde sahih rivayet mevcut. Yalnız metni, yukarıdakinden biraz farklı:  قَالَ أَبُو بَكْرٍ: يَا رَسُولَ اللَّهِ قَدْ شِبْتَ...

 Konuyla ilgili hadis şöyledir:  عَنْ مَعْقِلِ بْنِ يَسَارٍ، عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: " مَنْ قَالَ حِينَ يُصْبِحُ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ: أَعُوذُ بِاللهِ ‌السَّمِيعِ ‌الْعَلِيمِ ‌مِنَ ‌الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ، ثُمَّ قَرَأَ الثَّلَاثَ آيَاتٍ مِنْ آخِرِ سُورَةِ ‌الْحَشْرِ، وَكَّلَ اللهُ بِهِ سَبْعِينَ أَلْفَ مَلَكٍ يُصَلُّونَ عَلَيْهِ حَتَّى يُمْسِيَ، إِنْ مَاتَ فِي ذَلِكَ الْيَوْمِ مَاتَ شَهِيدًا، وَمَنْ قَالَهَا حِينَ يُمْسِي كَانَ بِتِلْكَ الْمَنْزِلَةِ " Ma'kıl b. Yesâr'dan rivayete göre Rasûlullah (s.a.v) buyurdu ki: "Kim sabahladığı zaman üç kez 'Eûzü billahi's-Semi'i'l-Âlimi mine'ş-şeytani'r-racim (kovulmuş şeytandan, herşeyi işiten ve  bilen Allah'a sığınırım) der, sonra da Haşr suresinin sonundan üç ayet (Lev enzelnâ) okursa,  Allah o kimseye 70.000 nelek vazifeli kılar da, akşamlayıncaya kadar ona rahmet dileğinde bulunurlar. O gün ölürse şehit olarak ölür. Bunları akşam söylerse, aynı durumda olur."     Hadis ş...

      مَنْ قَرَأَ {قُلْ ‌هُوَ ‌اللهُ ‌أَحَدٌ ‌أَلْفَ ‌مَرَّةٍ ‌يَوْمَ ‌عَرَفَةَ ‌أُعْطِىَ ‌مَا ‌سَأَلَ.  "Kim Arefe günü İhlas sûresini bin kere okursa, ne isterse kendisine verilir." Yahut:  وَمَنْ قَرَأَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ عَشِيَّةَ عَرَفَةَ أَلْفَ مَرَّةٍ، أَعْطَاهُ اللَّهُ عز وجل مَا سَأَلَ. “Kim Arefe akşamında bin defa İhlas suresini okursa, Allah kendisine her istediğini verir.” Böyle bir rivayet bazı kitaplarda dolaşmış, Ebu'ş-Şeyh ve Müstağfirî adlı âlimlere nispet edilmiş fakat senedi bulunamamıştır. İbn Arrâk adlı âlim ise Tenzîhü'ş-Şerîa adlı eserinde (I, 307) senedde asla tanımadığı isimlerin bulunduğunu söyler. Bu da uydurma olduğu yönünde bir karinedir.  Ayrıca; bu uydurma olduğu kuvvetle muhtemel rivayette, "bugün 1000 kez İhlas okuyanın ne istese verileceği" vaad ediliyor; imanı zayıf ya da vasat bir Müslüman, bunu gerçekten Peygamberimiz (sav) buyurdu sanıp yapsa, fakat istediği verilmese, yaşayacağı hayal kırıklığı sonucu imanı daha...

  1. HADİS     Abdurrahman b. Avf'tan rivayete göre Rasûlullah (sav) şöyle buyurdu: "Şüphesiz Allah, Ramazan orucunu size farz kıldı. Ben de size Ramazan kıyâmını (yani teravihi) sünnet kıldım. Her kim iman ederek ve sevabını Allah'tan bekleyerek Ramazan'da oruç tutar ve (gecelerini) kıyâmlar geçirirse anasından doğduğu gündeki gibi günahlarından temizlenir."     Hadisin Arapça metni şöyledir:  «شَهْرٌ كَتَبَ اللَّهُ عَلَيْكُمْ صِيَامَهُ، ‌وَسَنَنْتُ لَكُمْ ‌قِيَامَهُ، فَمَنْ صَامَهُ وَقَامَهُ إِيمَانًا ‌وَاحْتِسَابًا خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ كَيَوْمِ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ» Bu hadis şu eserlerde senediyle rivayet edilmiştir: Ebû Dâvud et-Tayâlısî, el-Müsned, no: 221; İbn Ebî Şeybe, el-Musannef, no: 7915; Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, no: 1660; Nesâî, es-Sünen, no: 2210; İbn Mâce, es-Sünen, 1328.     Hadis, yukarıda listelediğimiz eserlerin tamamında Nadr b. Şeybân tarîkıyle rivayet edilmiştir. Nadr b. Şeybân için Yahyâ b. Maîn, "(Makbul) biri değil" demiş...