RAMAZAN-I ŞERİF İLE İLGİLİ ÇEŞİTLİ HADİSLERİN SIHHAT DURUMU

 1. HADİS

    Abdurrahman b. Avf'tan rivayete göre Rasûlullah (sav) şöyle buyurdu: "Şüphesiz Allah, Ramazan orucunu size farz kıldı. Ben de size Ramazan kıyâmını (yani teravihi) sünnet kıldım. Her kim iman ederek ve sevabını Allah'tan bekleyerek Ramazan'da oruç tutar ve (gecelerini) kıyâmlar geçirirse anasından doğduğu gündeki gibi günahlarından temizlenir."

    Hadisin Arapça metni şöyledir: 

«شَهْرٌ كَتَبَ اللَّهُ عَلَيْكُمْ صِيَامَهُ، ‌وَسَنَنْتُ لَكُمْ ‌قِيَامَهُ، فَمَنْ صَامَهُ وَقَامَهُ إِيمَانًا ‌وَاحْتِسَابًا خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ كَيَوْمِ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ»

Bu hadis şu eserlerde senediyle rivayet edilmiştir: Ebû Dâvud et-Tayâlısî, el-Müsned, no: 221; İbn Ebî Şeybe, el-Musannef, no: 7915; Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, no: 1660; Nesâî, es-Sünen, no: 2210; İbn Mâce, es-Sünen, 1328.

    Hadis, yukarıda listelediğimiz eserlerin tamamında Nadr b. Şeybân tarîkıyle rivayet edilmiştir. Nadr b. Şeybân için Yahyâ b. Maîn, "(Makbul) biri değil" demiş, Buhârî de hadisinin sahih olmadığını söylemiştir. İbn Hibbân ise onu es-Sikât adlı eserine almakla birlikte, "hata ederdi" demiştir. Ayrıca Nadr burada hadisi Abdurrahman b. Avf'ın oğlu Ebû Seleme'den dinlediğini, Ebû Seleme'nin de hadisi doğrudan babasından duyduğunu rivayet etmiştir, bu da hadiste bir yanlışlık olduğunu gösterir. Zira âlimler, Ebû Seleme'nin babasından hadis dinlemediğine kanaat getirmişlerdir. Nitekim Nesâî de "Bu hadis hatalıdır; doğrusu, Ebû Seleme'nin Ebû Hureyre'den rivayet ettiği hadistir" der. 

    Bundan dolayı hadise bu hâliyle zayıf hükmü verilmiştir. Fakat hadisin ikinci bölümü, yani "Her kim iman ederek ve sevabını Allah'tan bekleyerek Ramazan'da oruç tutar ve (gecelerini) kıyâmlar geçirirse anasından doğduğu gündeki gibi günahlarından temizlenir" cümlesi birkaç lafız farklılığıyla birlikte sahihtir. 

    Sahih olan nakli, Buhâri, Müslim, Nesâî ve diğer âlimler, senedleriyle "Zührî'den; o, Ebû Seleme'den; o da Ebû Hureyre'den" diyerek, merfû bir hadis şeklinde rivayet ettiler. Müslim'in metni şöyledir: 

مَنْ قَامَ ‌رَمَضَانَ ‌إِيمَانًا ‌وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ.

"Her kim iman ederek ve sevabını Allah'tan bekleyerek Ramazan (gecelerin)de kıyâm ederse geçmiş günahları affolur." Müslim, no: 759-173;  Ebû Dâvud, no: 1371; Tirmizî, no: 808. 

    Bu metni Buhârî ve Müslim Humeyd b. Abdurrahman tarîkıyle de Ebû Hureyre'den, merfû bir hadis şeklinde rivayet etmişlerdir: Buhârî, no: 37; Müslim, 759-174.

    Hadisin yine Ebû Seleme b. Abdurrahman tarikıyle Ebû Hureyre'den nakledilen bir diğer varyantı ise şöyledir: 

«مَنْ صَامَ ‌رَمَضَانَ ‌إِيمَانًا ‌وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ، وَمَنْ قَامَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ ‌إِيمَانًا ‌وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ»

"Her kim iman ederek ve sevabını Allah'tan bekleyerek Ramazan orucu tutarsa geçmiş günahları affolur. Her kim iman ederek ve sevabını Allah'tan bekleyerek Kadir gecesinde kıyâm ederse geçmiş günahları affolur." " Buhârî, no: 2014; Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, 10117; Müslim, 760 ve diğerleri. 

    Özetle "Her kim iman ederek ve sevabını Allah'tan bekleyerek Ramazan (gecelerin)de kıyâm ederse geçmiş günahları affolur." hadisi sahihtir. Sorudaki hadisin senedinde ve dolayısıyla metninde ise zayıflık vardır. Yine de manası sahihtir; Ramazan orucunu Allah Teâlâ farz kılmış, terâvih namazını da Peygamber Efendimiz (s.a.v) sünnet kılmıştır.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Berâat Gecesi Kılınacağı Söylenen 14 Rekatlık Namaz Rivayeti Sahih Midir?

Resim
      Mübarek Şaban ayının 15. gecesi, Berâat gecesi diye isimlendirilmektedir.      Bu geceye mahsus 14 rekatlık bir namaz şekli bulunduğu, birtakım yayınlarda şu rivayet eşliğinde zikredilir:  Hz. Ali (ra) anlatıyor. Şabanın yarı gecesi, Resulullah (s.a.v)'in kalkıp 14 rekat namaz kıldığını gördüm. Namazdan sonra oturup, 14 defa Fatiha, 14 defa felak, 14 defa Nas surelerini, 1 defa da  Tevbe suresinin son 2 ayetini okudu.   O kuması bitince, kendisine yaptığını gördüğüm amelinden sordum.    Buyurdu ki: "Herkim benim yaptığımı yaparsa, kendisi için 20 tane kabul olmuş hac ve 20 sene kabul olmuş oruç sevabı verilir. Eğer o gün oruca niyetle sabahlarsa, geçmiş ve gelecek birer sene olmak üzere iki sene oruç tutmuş gibi olur.   Kaynak: Beyhakî, Şu'abü'l-İman, no: 3559, 5/366; Cûzekânî, Suyûtî, el-Leâli'l-Masnû'a, II/60; ed-Dürrü'l-Mensûr, 13/260, 261; Zebîdî, İthâfü's-Sâdeti'l-Müttakîn, III, 426.      Gelin, bu had...
Devamı

HAPŞIRMAKLA İLGİLİ HADİSLER

 1) "Hazret-i Osman aksırınca Peygamber efendimiz buyurdu ki: (Müjde sana ya Osman. Şu gelen Cebrail aleyhisselamdır. Allahü teâlâdan bana haber getirdi ki: Hiçbir mümin yoktur ki, peş peşe üç kere aksırsın da onun kalbinde iman sabit olmasın."     Bu hadisi Hakîm et-Tirmizî Nevâdirü'l-Usûl  adlı eserinde (III, 6) senedsiz îrâd etmiş, İmam es-Suyûtî de el-Leâli'l-Masnû'a 'da Hakîm et-Tirmizî'nin senediyle birlikte zikretmiştir. Hadisin Hakîm'e varan sened ve metni şöyledir:  حَدَّثَنَا الْمفضل بْن مُحَمَّد حَدَّثَنَا سُلَيْمَان بْن سَلَمَة بْن عَبْد الْجَبَّار الْحِمصِي حَدَّثَنَا يَعْقُوب بْن الجهم الْخُرَاسَانِي حَدَّثَنَا عُمَر جرير عَنْ عَبْد الْعَزِيز عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ: ‌عَطَسَ ‌عُثْمَانُ ‌بْنُ ‌عَفَّانَ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ ثَلاثَ عَطْسَاتٍ مُتَوَالِيَاتٍ فَقَالَ لَهُ رَسُول الله: يَا عُثْمَانُ أَلا أُبَشِّرُكَ هَذَا جِبْرِيلُ يُخْبِرُنِي عَنِ اللَّهِ تَعَالَى مَا مِنْ مُؤْمِنٍ يَعْطِسُ ثَلاثَ عَطْسَاتٍ مُتَوَالِيَاتٍ إِلا كَانَ ال...
Devamı

"Cenneti ve Cehenemi Yaratmasaydım, İbadete Lâyık Olmaz Mıydım" Rivayetinin Sıhhat Durumu

      Abdükâdir Geylânî Hz.'ne âit Kûtü^l-Kulûb adlı eserde (II, 96) Vehb b. Münebbih'in Zebur'dan şöyle naklettiği söyleniyor:  لو ‌لم ‌أخلق ‌جنة ولا نارا لم أكن أهلاً أن أطاع؟ "Bir cennet ve bir cehennem yaratmasaydım, itaat edilmeye lâyık olmaz mıydım?"    Bu bilgiyi doğrulayacak her hangi bir sened ya da başka bir kanıt tespit edilememiştir. Ayrıca cümlenin öncesindeki ifadeler de Kur'ân-ı Kerîm'in öğretilerine aykırı bulunmuştur. Şöyle ki, Allah Teâlâ Kur'ân-ı Kerîm'in onlarca âyetinde kullarını Cennet'e teşvik edip Cehennem'den sakındırmışken, Vehb b. Münebbih'in Zebur'dan nakli diye zikredilen söz şöyledir:  ومن أظلم ممن عبدني لجنة أونار ‌لو ‌لم ‌أخلق جنة ولا ناراً لم أكن أهلاً أن أطاع؟ "Bana cennet ya da cehennem için ibadet edenden daha zâlim kim vardır? Bir cennet ve bir cehennem yaratmasaydım, itaat edilmeye lâyık olmaz mıydım?"     Cennet'e teşvik eden bazı âyetler için bkz. 3/Âl-i İmrân, 15, 133, 195 4/Nis...
Devamı