"Çocuğun küçükken yaptığı yaramazlık, büyüdüğünde çok akıllı olacağının işaretidir" hadisi sahih mi?

Soru: 

"Çocuğun küçükken yaptığı yaramazlık, büyüdüğünde çok akıllı olacağının işaretidir" hadisi sahih midir, kaynağı nedir?

Cevap: 

Bu hadis rivayetinin kaynağı Kenzü’l-Ummâl adlı eserdir (11. Cilt, sayfa 91, numara: 30747). 

Hakîm Tirmizî de hadisi Nevadiru’l-Usul’de (II, 346) rivayet etmiş. 

Hadisin Arapça metni şöyle: ‌عَرامة ‌الصَّبِىَّ ‌في ‌صِغَره ‌زيادةٌ ‌في ‌عَقْله ‌في ‌كِبَره

Son dönem hadis alimlerinden Ahmed b. Muhammed el-Gumârî ile Elbânî bu hadisin senedinin zayıf olduğunu belirtmişlerdir. Ulemânın buna muhâlif bir hüküm verdiğini tesbit edemedim.

Zayıf hadis olduğuna göre bunu yaymamalıyız. 

Çünkü zayıf hadis demek “Peygamberimiz (s.a.v)’e ait olma ihtimali zayıf olan söz” demektir. 

Tabi bu sözün zayıf hadis olması, bize verdiği bilginin tamamen yanlış olacağı anlamına gelmiyor. Zira yaramaz çocukların zeki ve akıllı olabileceği, hayat tecrübesiyle de bilinebilir, tıp ilminden, pedagojiden anlayanlar da bunu bilip söyleyebilir. Fakat hadis olma ihtimali zayıf olduğu halde biz bunu kesin bir hadis gibi yayarsak, Peygamberimiz (s.a.v)’e karşı bir yanlış işlemiş olabiliriz, Allah korusun. 

Ayrıca bu söz, Ebû Müshir isimli alimden de rivayet edilmiş. Onun sözü olarak kabul etmemiz mümkün. 

Bu zayıf hadis yerine çocuk eğitiminde bize ışık tutacak bir sahih hadis okuyalım.

Hz. Enes anlatıyor: "Rasûlullah'a on yıl hizmet ettim. (Aslında yaptığım işler pek yerli yerinde olmuyordu.) Buna rağmen Hz. Peygamber bir defacık olsun bana öf bile demedi. (Hoşuna gitmeyen bir davranışım karşısında) 'Niçin böyle yaptın‘ ya da 'Keşke böyle yapsaydın‘ demedi.   

Kaynak: Buhârî, 6038; Müslim, 2309; Ebû Dâvud, 4774. İlk parantez içi cümle Ebû Dâvud'un rivayetinde geçer.