"Gurbette Ölen Şehittir" Şeklinde Bir Hadis Var Mıdır?
Bu manada rivayet edilen birkaç hadis var:
1. İbn Mâce Sünen'inde (no: 1613); Ebû Ya'lâ Müsned'inde (no: 2381); Taberânî el-Mu'cemü'l-Kebîr'de (XI, 246); Ebû Nuaym Hılyetü'l-Evliyâ'da (VIII, 201) Hüzeyl b. Hakem tarikıyle İbn Abbas'tan; İbnü'l-A'râbî Mu'cem'inde (1956); Kudâî Müsnedü'ş-Şihâb'da (I, 83) İbrahim b. Bekr tarikıyle İbn Abbas'tan rivayet ettiklerine göre Rasûlullah (s.a.v) مَوْتُ الْغَرِيبِ شَهَادَةٌ "Gurbetçinin ölümü şehâdettir" buyurdu.
Hüzeyl b. Hakem'in hadislerinin çok münker olduğu, İbrahim b. Bekr'in metruk olduğu, hadislerinin uydurma olduğu söylenmiştir. Bu yüzden yukarıdaki hadise de "tâlif" (çürük, çok zayıf) hükmü verilmiştir.
Bu hadisi İbn Bişrân Emâlî'de (1059); Kudâî Müsnedü'ş-Şihâb'da (349) Ebû Recâ el-Horasanî tarîkıyle Ebû Hureyre'den rivayet ettiler. Ebû Recâ münkeru'l-hadis bir ravi olduğundan hadise münker hükmü verilmiştir; İmam Zehebî de bu hükmü verir.
2. Taberânî el-Mu'cemü'l-Kebîr'de (XI, 57) Amr b. Husayn el-Ukaylî tarikıyle İbn Abbas'tan şöyle rivayet eder:
مَوْتُ الْغَرِيبِ شَهَادَةٌ إِذَا احْتُضِرَ ، فَرَمَى بِبَصَرِهِ عَنْ يَمِينِهِ وَعَنْ يَسَارِهِ ، فَلَمْ يَرَ إِلَّا غَرِيبًا ، وَذَكَرَ أَهْلَهُ وَوَلَدَهُ ، وَتَنَفَّس؛َ فَلَهُ بِكُلِّ نَفَسٍ يَتَنَفَسُّهُ: يَمْحُو اللهُ أَلْفَيْ أَلْفِ سَيِّئَةٍ ، وَيَكْتُبُ لَهُ أَلْفَيْ أَلْفِ حَسَنَةٍ
"Gurbetçinin ölümü şehâdettir. Gurbetçi kişi ölümü yaklaştığında sağına ve soluna bakınır, gördüğü herkes yabancıdır. Ailesini, çocuklarını hatırlayıp iç çeker. İç çektiği her nefeste Allah onun iki milyon seyyiesini siler, kendisine iki milyon hasene yazar."
Amr b. Husayn metruk olduğundan bu hadisin senedi de çürüktür.
3. Beyhakî Şu'abü'l-İman'da (no: 9427) senediyle Ebû Hureyre'den şöyle rivayet eder:
مَنْ مَاتَ غَرِيبًا مَاتَ شَهِيدًا ، وَوُقِيَ فَتَّانَيِ الْقَبْرِ ، وَغُدِيَ وَرِيحَ عَلَيْهِ بِرِزْقِهِ مِنَ الْجَنَّةِ
"Gurbetteyken ölen şehit olarak ölür, kabrin iki fettanından korunur, sabah akşam kendisine cennetten rızkı getirilir."
Senedindeki İbrahim b. Muhammed adlı yalancı raviden dolayı bu hadisin de isnadı çürüktür.
"Gurbette ölen şehit olarak ölür" manasında Enes b. Mâlik ve Câbir b. Abdullah (r.anhümâ)'dan da birer hadis rivayet edilmiştir fakat ikisine varan senedler de yine çürüktür, çok zayıftır.
Hadis ilminde bir kâidedir; zayıflığı şiddetli olan hadisler itibara alınmaz. Yani mevzû, metruk, münker, hatalı olduğu kesinleşmiş muallel, isnadına vâkıf olunamamış muallak hadisler, “şiddetli zayıf” diye nitelenen, yalanla, hadis çalmakla itham edilen râvilerin hadisleri birbirini destekleyip zafiyetten kurtulamaz.
Farklı senedlerle gelse de hepsi çürük durumda olduğundan ulemâ bu hadislere "zayıf" hükmü vermiştir.
Bununla birlikte gurbette ölen kişilerin Allah nezdinde şehit sayılması da mümkündür, ben sadece konuyla ilgili hadisler hakkında bilgi vermeyi hedefledim. Doğrusunu Allah bilir.
Bu yazıyı hazırlarken şu makaleden istifade ettim ve kaynak eserlerden de sağlamasını yaptım:
Yorumlar
Yorum Gönder